Bàn về chuyện anh hùng

Tái bút sau gần hai tháng “thời sự mất ngủ” về cuộc chiến ở Ukraine. | Bàn về anh hùng Nguyễn Văn Hóa

Tôi nhận được cuốn sách “biếu” của nhà văn Trần Hoài Thư – Giai phẩm Thư Quán Bản Thảo số 97 về những bài tạp ghi của ký giả Lô Răng (Phan Lạc Phúc) vào ngày 16.3.2022 thì chiến sự giữa Nga – Ukraine đã xảy ra hơn hai tuần. Mãi miết theo dõi về nguyên do xảy ra, diễn biến cuộc chiến làm tôi mất ngủ để đọc, nghe cả ngày lẫn đêm, tôi bỏ quên cuốn sách. Bây giờ thấy đã đủ để nắm hết mọi căn nguyên, đọc khá nhiều những bình luận, phân tích chính trị, quân sự của đủ mọi thành phần: tả, hữu, diều dâu, bồ câu, thân Nga, thân Mỹ, những học giả, ký giả, chính khách xuất thân từ hai khu vực phân cách địa lý kinh tế - chính trị : Nam bán cầu, Bắc bán cầu.

Toàn cầu hóa & Chiến tranh và Hòa bình

| Ý tưởng trong ngày 

- Nguyễn Văn Hóa

Toàn cầu hóa – Globalisation (Anh), Globalization (Mỹ) bắt đầu xuất hiện ở giữa niên kỷ của thế kỷ 20 (1950). Từ ngữ xuất hiện trên Merriam-Webster 1953, song khái niệm ấy vẫn còn mơ hồ vì thiếu một nội dung. Trong âm nhạc, nó là một mộng mơ về nhân loại nhất thống như John Lennon trong ca khúc Imagine, hoặc đến muộn hơn, của Michael Jackson, We are the World. Đến đầu thập niên 1980, nhà tư tưởng về Tương lai học (Futurologist) John Naisbitt khảo sát cụ thể hơn về một mô hình xã hội của thế kỷ 21 trong “Mười đại hướng làm thay đổi đời sống nhân loại” (Megatrends: Ten New Directions Transforming Our Lives). Theo Naisbitt, các đại hướng đó bao gồm: Một xã hội thông tin; một hiện tượng về kỹ thuật cao (bằng sờ mó - High Tech/ High Touch); một nền kinh tế thế giới; những kế hoạch mang tính dài hạn, văn hóa phân quyền – phân nhiệm (Decentralization), một xã hội mang tính tự chủ - tự lực (không cần sự giúp sức của các định chế); một nền Dân chủ tham dự (Participatory Democracy - không cần các đại biểu-đại diện); nhiều Mạng internet kết nối thông tin (Networking); sự di dịch vùng địa lý phát triển để cân bằng nền kinh tế thịnh vượng toàn cầu (ví dụ nền kinh tế Bắc Mỹ chuyển hướng về Nam Mỹ); một xã hội không còn sự chọn lựa nhị nguyên mà trở thành có nhiều sự chọn lựa (Multiple Choice).

Phong trào kháng thuế ở Huế năm 1908

Quan điểm lịch sử mới của Seth Jacobs

Bàn về quan điểm lịch sử mới của Seth Jacobs khi nhìn lại chiến tranh Việt Nam và chính sách đối ngoại của Mỹ.  

          (bổ sung ngày 31.10.2006 –nvh)

Nguyễn Văn Hóa


 Seth Jacobs là một sử gia, giáo sư sử học trường Đại học Boston, bang Massachuttes. Ông còn là người Do Thái (họ Jacobs !). Đặc biệt trong vòng 6 năm qua, ông viết 2 cuốn sử đề cập đến chế độ Đệ Nhất Cộng Hòa của Tống thống Diệm và mối liên hệ triết lý chính trị đối ngoại của Hoa Kỳ trong giai đoạn mở đầu Chiến Tranh Lạnh sau Thế Chiến Thứ II. Nói ngắn gọn về ‘triết lý chính trị đối ngoại’ đó là “yếu tố tôn giáo.” Thật vậy, tôn giáo vừa là công cụ, chiêu bài, vừa là chính sách thực tiễn áp dụng phổ quát lên vai trò lãnh đạo của các quốc gia đồng minh nhỏ bé của Hoa Kỳ, như một sức mạnh tinh thần khả dụng đối đầu với sự truyền bá “vô thần” của hai quốc gia địch thủ là Nga sô và Trung Hoa lục địa. Bài khảo luận lịch sử “khai vị” cho 2 cuốn sử nói trên được đăng tải trên tạp chí Boston College, Volume 25 chuyên đề: Diplomatic History, Số 2, Thu 2001: ‘“Our System Demands the Supreme Being’: America’s Religious Revival and the ‘Diem Experiment.’ 1954-1955” .

Và tiếp theo sau là cuốn:

1. “Người Mang Phép Lạ của Mỹ ở Việt Nam: Ngô Đình Diệm, Tôn Giáo, Chủng Tộc và Sự Can Thiệp của Mỹ ở Đông Nam Á, 1950-1957,” Duke University Press, 2004 (America’ s Miracle Man in Vietnam: Ngo Dinh Diem, Religion, Race and U.S. Intervention in Southeast Asia, 1950-1957, Duke University Press, 2004).

Cuốn thứ hai, vừa xuất bản trong tháng 9, 2006:

2. “Vị Quan Lại Chiến Tranh Lạnh: Ngô Đình Diệm và Nguồn Gốc của Chiến Tranh Mỹ ở Việt Nam, 1950-1963,” Nhà xb. Rowman & Littlefield, 2006. (Cold War Madarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America’s War In Vietnam, 1950-1963, Rowman & Littlefield, 2006).
Một bài báo khác trên tạp chí Boston College, Số Mùa Xuân 2005 (Spring 2005) , gần như thu tóm luận sử của hai cuốn sách nói trên, “Hoa Kỳ đã hổ trợ vị Tổng thống thất bại và ‘đạo đức giả’ Miền Nam Việt Nam như thế nào?” (How America Came to Back South Vietnam’s Despised and Doomed President?). [i]

Từ PCB Design

Từ PCB Design ( [i] ) đến The Berkeley Times... rồi Siemens Medical Labs

 

          (Viết để tưởng nhớ vong linh anh Lý Khôi Việt, một người bạn đã ra đi lúc còn quá trẻ. Giữa năm 2008, từ VN tất tả ''trốn chạy'' về Mỹ, tôi nhận được @ của Nguyễn Hữu Liêm nói LKV vừa qua đời. Tôi tưởng ông đùa, không tin. Sau @ hỏi chị Thái Kim Lan, tôi mới biết đó là tin thật. Trễ quá rồi, tôi không đến dự đám tang được. Mong vong linh bạn tha lỗi. Và, để tưởng nhớ chị Hà... Xin cầu cho các hương linh trên được yên nghỉ ở Niết Bàn, ở chốn Thiên Đường. NVH)

Anh nhà báo Nguyễn Xuân Nam và

 Anh nhà báo Nguyễn Xuân Nam và ông Vũ Văn Lộc: bên tung bên hứng qua bộ phim tài liệu chiến tranh VN của Ken Burns

 

                             (Photo courtesy of Kanopy)

Ai chứ đồng bào người Mỹ gốc Việt vùng Bắc Cali nầy đều biết ''mồm mép, miệng lưỡi'' của ông Vũ Văn Lộc, nhất là biết ''lập trường chính trị, nhân cách'' ông một cách rất ''chính xác''. Ông là người đầu tiên chống/ chê cuốn phim ''Terror in Little Saigon'' hăng hái nhất. Cho đến 2 năm sau, mới đây, ông cũng ''chê bai'' cuốn phim ''The Vietnam War'' của đạo diễn Ken Burns trong lần đầu tiên được NXN ''gợi chuyện'', phát hình vào ngày 24/9/2017. Sau đó, có lẽ ông Lộc bắt đầu nhận ra qua dư luận có nhiều ''điều lạ'' -nhất là có người cho rằng có sự ''nối kết'' mục tiêu và chủ đích giữa ''Terror in Little Saigon'' và ''The Vietnam War'' (ví dụ như bài báo điển hình của Lữ Giang); ông N.X. Nam lại tạo cơ hội cho ông Lộc được nói thêm và ''nói lại''lần nữa  về hậu sự qua bộ phim của Ken Burns. Quý vị cứ nghe thì sẽ rõ ''mồm mép'' của ''ông Bắc kỳ di cư 54'' nầy lúc ông còn 14 tuổi ở Hà Nội, sau thời gian VM và HCM đã cướp được chính quyền năm 1945, trên ngực áo ông được đeo cái huy hiệu màu đỏ sao vàng hình vuông (ông gọi là lực lượng ''tự vệ thành'') để phân biệt với huy hiệu của bộ đội Việt Minh (cũng màu đỏ sao vàng nhưng hình tròn). ''Tự vệ thành'' của thiếu nhi Lộc trong lúc đó chắc hẳn là có nhiệm vụ bảo vệ ''thành phố Hà Nội'' chống Pháp, trong lúc Việt Minh phải rút về vùng rừng núi thượng du Bắc Việt vì biết không đủ sức để đánh lại Pháp vừa trở lại. Năm 18 tuổi (theo lời kể của Lộc) thì ông được di cư vô Nam (1954) để tiến lên con đường làm ''quan''. ( Ông còn nhớ ngày di cư cô ca sĩ Khánh Ly  mới 13 tuổi, Kiều Chinh thì 16 tuổi. Xem chừng như họ cùng đi một chuyến tàu vô Nam và có quen biết nhau từ dạo đó!?). Đố ai mà biết được, ngoại trừ hai cô Khánh Ly và Kiều Chinh.

Tưởng niệm Thứ trưởng Ngoại giao Lê Mai

(Encyclopedia Britannica -Year of Review 1997: “Le Mai: Vietnamese politician who held numerous diplomatic posts, including deputy foreign minister, and was instrumental in improving relations with the U.S.  following the Vietnam war (b. 1940 –d. June 12, 1996)..”

-Deputy Foreign Minister Lê Mai (deceased) and Admiral Charles Larson, Jan. 16, 1994 [photo courtesy of AFP.]

Nguyễn Văn Hóa

12 tháng 6 : Ngày này mười năm trước

Tháng Sáu của năm 1996, Hà Nội đối đầu với một tình huống chính trị căng thẳng, và một biến cố bất ngờ xảy đến -Thứ trưởng Ngoại giao Lê Mai đột ngột từ trần. Hai hôm sau (13/6/1996) ở vùng Vịnh Bắc California, tờ San Francisco Chronicle loan tin :  Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Lê Mai (1940-1996) chết. Ông ta là một thành viên cấp nhỏ trong phái đoàn hòa đàm về việc Mỹ triệt thoái khỏi VN năm 1973 và là kiến trúc sư chính trong chiến dịch bình thường hóa ngoại giao Mỹ-Việt Nam.

We are the world

 Nghĩ vắn trong ngày: ''We are the World''

 

Imagine lyric poster courtesy of Tallenge store

          Cứ mỗi lần nghĩ về nguyên tắc ''nối kết bạn'' của Facebook, tôi nhớ tới bài hát ''Imagine'' của John Lennon, ban nhạc the Beatles. Tôi xin trích và chuyển ngữ một đoạn sau:

Imagine

(Lyrics by John Lennon)

Imagine there's no heaven
It's easy if you try
No hell below us
Above us only sky
Imagine all the people living for today

 Imagine there's no countries

It isn't hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Imagine all the people living life in peace, you

 You may say I'm a dreamer

But I'm not the only one
I hope some day you'll join us
And the world will be as one

Cố giáo sư Nguyễn Ngọc Huy và...

 Cố Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy và... cuốn Hồi ký VNMLQHT của Đỗ Mậu

 

          Cuốn Hồi Ký VNMLQHT ấn bản lần đầu tiên xuất hiện vào giữa năm 1986. Dạo ấy, chúng tôi (có Nguyễn Hữu Liêm, đang đi học Luật ở San Francisco; Trần Sĩ Hải (tốt nghiệp HEC (Hautes Etudes Commerciales, ở Pháp); và tôi thường hay tụ họp ở nhà vợ chồng Lý Khôi Việt ở Berkeley vào mỗi cuối tuần. Hai phu nhân của ông NHL và LKV là những người vợ đảm đang, nên chúng tôi thường được thưởng thức những món ăn ngon miệng. Mối giao tình giữa chúng tôi chỉ là tính cách tình cảm, không có ''chính trị chính em'' gì trong đó cả.

Cảm thụ Linh muc Lý

Nhớ về kỷ niệm làng Chuồn, cảm thụ Linh mục Lý 

Nguyễn Văn Hóa 

Gia đình của mẹ tôi có ba anh em: một trai hai gái. Người con đầu là trai, mẹ tôi là con gái út. Cũng bởi, “nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô” của một xã hội bị ảnh hưởng của văn hóa Đại Hán, nên phụ nữ không được cho ăn học. Ông ngoại tôi chắc là người hay chữ, và có thời làm ngự y, nên chỉ có người con trai đầu là được học chữ “thánh hiền”, đọc được vài ba cuốn sách Tàu, được truyền nghề đông-y-sĩ -tục gọi là ông-thầy-Hưng; sau đó đi làm thầy thuốc cho một tiệm Tàu ở gần Gia Hội, được trả tiền bắt mạch và ăn chia tiền thuốc, nên khá giã. Nhờ khá giã, nên nhà cao cửa lớn, con cái sống đầy đủ, phủ phê, nhưng lại ham chơi và học dốt. Bằng chứng có đứa con trai của ông tuổi gần bằng người anh kế tôi, tức là cách tôi 5 lớp, nhưng thi tú tài hoài không đậu. Tôi nhớ anh kế tôi học ban Toán, nhưng thích đọc sách Triết, thích thơ, nên trước mỗi dịp thi (diplôme, tú tài…) chỉ cần chừng một tháng trước khi thi bỏ thì giờ ngồi ôn lại bài và làm toán, là đủ để thi đậu. Người anh con cậu tôi (tên T.) thi rớt “bốn keo” (4 năm liên tục), cho nên đến lúc tôi đang học đệ tam ở trường Nông Lâm, nộp đơn “thi băng” (thi trước một năm), thi chơi nhưng đậu thiệt, đúng vào năm anh nầy cũng đậu cùng lúc, cùng nằm trong danh sách có tên tôi trước cổng trường Quốc Học, nên anh ta ngẩn tò te, xem chừng hơi xấu hổ. Anh nầy đậu nhưng không muốn đi lính, nghe nói “đút lót” gì đó và kết thân với Liên Thành (LT -có thời làm trưởng ty cảnh sát) được LT cho làm ‘công an chìm’, sắm chiếc xe Bridgeston chạy tà tà đi chơi và tán gái.